Nederlands English Home Contact Disclaimer Sitemap Nieuw/New

PERSBERICHTEN

EEN TIK VOOR EXTREEM WINTERWEER
UTRECHTS NIEUWSBLAD 2 AUGUSTUS 2001

Slecht weer is goed weer voor weeramateurs. Niks mooiers dan een fijne depressie. In "Plaatselijk een Bui" vertellen ze over hun passie voor barometers en regenmeters. Ze voorspellen het weer voor de komende week én reageren op de voorspellingen van collega-weergekken. Vandaag: Ton Lindemann uit Maarssen.

Door Frits Stegen
MAARSSEN

Hij heeft een tik voor extreem winterweer zoals hij het zelf uitdrukt. Hoe strenger de winter hoe liever Ton Lindemann (44) uit Maarssen het heeft. Want dan gebeurt er tenminste wat in de atmosfeer, vindt hij. Tijdens een beetje winter tekent zich een strijd af op kilometers hoogte. Als het ware een gevecht tussen goed en kwaad. In de praktijk betekent dit dat koude en warme lucht continue vechten om voorrang, bijna letterlijk. En dat is nu precies wat Lindemann zo boeit. Een mooie zomer is fijn voor zonaanbidders, maar feitelijk gebeurt er dan te weinig in de atmosfeer voor de rechtgeaarde weeramateur. Daarom vindt Lindemann overzeese oorden eigenlijk veel interessanter dan Nederland. "Neem New York," zegt hij. "Je moet er de oceaan voor oversteken, maar dan ben je wel in een stad met extreme weersverschijnselen die heel normaal zijn." Nachten met een temperatuur van min vijftien gecombineerd met dagen van ruim boven het vriespunt zijn in New York geen uitzondering. "Wat hier gebeurt, gebeurt daar in het kwadraat," is Lindemann’s stelling.


Hoe strenger de winter, hoe liever Ton Lindemann (44) uit Maarssen het heeft. (Foto Ruud Voest)

Lindemann interesseert zich al voor het weer zo lang hij zich kan herinneren. Zo luisterde hij vroeger al tussen de middag naar de berichten voor land- en tuinbouw. Zijn passie voor het weer ontwikkelde zich naarmate hij zich steeds meer ging interesseren voor de maanvluchten van de Apollo in de jaren zeventig. Voordat de Apollo bij de maan was, moest het gevaarte eerst door verschillende luchtlagen vliegen. In veel van die lagen ontstaan verschijnselen die op aarde te zien zijn in de vorm van weersomstandigheden. Zijn kennis verrijkte hij door lid te worden van een vereniging voor weer- en sterrenkunde.
Ook Lindemann’s andere grote hobby, geologie, zette zijn zinnen op het weer. Al speurend in de aardkorst stuitte hij op aardlagen uit andere tijdperken die overduidelijk door het klimaat waren bemvloed. Voor de Maarssenaar reden te meer om zich nog meer te verdiepen in het weer. "En zo zie je dat het duizenden jaren geleden eigenlijk niet veel anders was dan tegenwoordig" weet hij. "Neem bijvoorbeeld het broeikaseffect. Dat was er in vroeger tijden ook al hoor."
Drie jaar geleden kreeg Ton Lindemann een aansluiting voor internet. Vanaf dat moment raakte de zaken in een stroomversnelling. Hij surfde langs sites over het weer en langs sites met satellietgegevens over de atmosfeer en voor hij het wist, was hij bezig zelf weersvoorspellingen te maken. Met behulp van computersoftware, internet en waarnemingen van zijn eigen weerstation. "Het enige wat ik eigenlijk doe is verzamelen van zoveel mogelijk gegevens. Die zet ik op een rijtje en laat er een heel voorzichtige interpretatie op los," zegt Lindemann bescheiden. Ondanks zijn bescheidenheid wil hij best weten dat de meeste van zijn voorspellingen die van het KNMI in de Bilt evenaren. Maar Lindemann is en blijft een weeramateur. In de Bilt werken de echte professionals, vindt hij. Zij werken in een team, terwijl Lindemann in zijn eentje gegevens verzamelt en registreert. De mensen van het KNMI verdienen geld met voorspellingen en doen bovendien veel meer dan voorspellen alleen. Toch kunnen ook andere mensen kennis nemen van de voorspellingen van de Maarssenaar. In de loop van iedere donderdag zet hij die op zijn eigen internet-homepage.

Met dank aan Frits Stegen (UN) en Ruud Voest voor hun welwillende toestemming voor herplaatsing van dit interview.

WEERAMATEUR TON LINDEMANN GEK VAN WEER:
SNEEUW EN BLIKSEM BLIJVEN FASCINEREN
VECHTSTROOM - 7 NOVEMBER 2001

Door Birgit Ensing
MAARSSEN

Al op jonge leeftijd raakte weeramateur Ton Lindemann gefascineerd door het weer. Dat was eindjaren zestig. Toen was de ruimtevaart in opkomst, maar sneeuw en onweer bleven zijn favorieten:' 'ik was nog heel jong dat ik sneeuw zo mooi ging vinden. Die dansende sneeuwvlokjes onder de lantaarnpalen en dan het maagdelijke witte tapijt op de grond. Ik vond het prachtig, maar wanneer je erdoor moet is het een ander verhaal. Zo ook met bliksem en onweer. De flitsende kracht en het spel in de lucht. Je kunt echt wel zeggen dat ik gek van weer ben."


Weeramateur Ton Lindemann bij zijn weerhut

Ton Lindemann van Meteo Maarssen verzorgt iedere maand een kort klimatologisch overzicht van de afgelopen maand. Een uitgebreid dag- en maandoverzicht is te vinden op de homepage van Meteo Maarssen bij "waarnemingen". Op deze pagina's staat elke donderdag een exclusieve weekeendverwachting, speciaal voor deze regio. De UIL van Meteo Maarssen is: http://www.meteo-maarssen.nl.
Ongeveer vier jaar geleden begon hij via internet hulpmiddelen en software te zoeken om zijn kennis over het weer uit te breiden. Na een aantal keren droog te hebben geoefend en een paar maanden af en toe wat voorspellingen te doen besloot hij zijn hobby uit te breiden. Gaandeweg kwam de kennis vanzelf en inmiddels staan er in de achtertuin een elektrisch weerstation met een geijkte thermometer die nu 12 graden aangeeft, een regenmeter die ook sneeuw kan verwarmen en omsmelten tot water en een windmeter. "Deze windmeter slaat eigenlijk te laag, maar wanneer ik hem op hel dak plaats, is het voor de bliksem een mooie afleider en dat wil ik liever niet. Je moet de goden niet verzoeken. Ik heb nu wel een aantal trucjes geleerd om de windsnelheid beter te kunnen meten, maar je moet nu eenmaal keuzes maken."
Binnen in huis staat een datalogger die alle gegevens opneemt en door kan zenden naar de computer. Daar kan hij zijn gegevens verwerken in verschillende weerkaarten die hij zelf maakt. Waarbij hij zijn eigen identiteit eraan geeft. "Je kan ze ook van internet afhalen, maar ik vind hel veel leuker om zelf iets in elkaar te zetten", vertelt hij hierover. Inmiddels heeft hij een eigen homepage (www.meteo-maarssen.8m.com) waar de weersverwachting van het weekend op staat: een weerkaartjes, tekst, satellietfoto's en temperatuurgrafiek. Een hele klus, vandaar ook alleen een weekendverwachling. Deze geldt voor vrijdag, zaterdag en zondag. "Het is tenslotte wel een hobby".
Maar zijn interesses over het weer gaan verder dan alleen de weekendvoorspellingen. Lindemann is nu bezig met weerspreuken gerelateerd aan de kalender, waarbij hij verwijst naar heiligen. Zo staan er op zijn homepage niet alleen autobiografieën van heiligen en leuke achtergrondinformatie, maar ook sagen over het weer. "Je komt bijna nooit iets tegen over sagen over het weer, ik vind het heel leuk om dat eens goed uit te diepen". Ton Lindemann is tevens lid van de Vereniging Weerkunde en Klimatologie. Daar zitten naast weeramateurs ook beroepsmensen in. "Eigenlijk van allerlei gradaties en pluimage kun je wel zeggen. Makkelijk want zo kunnen we elkaar helpen. Via de vereniging ben ik nu ook bezig met een regenproject, dit heeft als doel om te kijken of de stad Utrecht invloed heeft op het neerslagregime. In de omgeving van Utrecht kijken vrijwilligers nu iedere avond hoeveel regen er is gevallen. Hier doen en kunnen ook mensen aan meedoen die geen weeramateur zijn. De mensen zijn er heel enthousiast over omdat er steeds een terugkoppeling plaatsvindt. Sommigen staan dan te juichen wanneer ze weer een record hebben gehaald. Want het is natuurlijk wel zo dat wanneer je zo'n regenmetertje in je tuin hebt staan je wel wil dat er wat invalt. We kunnen nog steeds nieuwe regenmeters gebruiken en inmiddels is er ook een statisticus die de gegevens van de afgelopen twee jaar gaat verwerken". Het weer fascineert Lindemann nog steeds. Zelf omschrijft hij het zo: "iedere gek zijn eigen gebrek".. Hij is nu ook bezig om een bliksemteller te bouwen. Hij wil zijn hobby serieus beoefenen en met een blisemteller kan hij dan via de datalogger zien wanneer het geonweerd heeft.
Lindemann is nu bezig om, voor de vereniging, dit project aan te sturen en te bemiddelen. In de Vechtstroom geeft hij nu iedere maand een maand-weeroverzicht van de regio Maarssen. Voor meer informatie kan men hem bereiken via e-mail: postbus @ meteo-maarssen.nl (spaties weghalen).

RVU: HALTE 747
RADIO 5 - 17 APRIL 2002

Halte 747 is een documentaire welke op werkdagen wordt uitgezonden. In de week van 15 t/m 19 april 2002 had "Halte 747" als standplaats het KNMI in De Bilt. Voor de uitzending van woensdag 17 april 2002 werd een interview afgenomen bij Meteo Maarssen. Dit 7 minuten durende interview kunt u beluisteren via de grammofoon links.

 

ANTWOORD GEVRAAGD: KALENDER
RADIO M: 2 JANUARI 2004

In deze radio uitzending wordt onze kalender, maanden en weken besproken tijdens een studiogesprek. Dit programma duurt ongeveer 1 uur en is te beluisteren via de grammofoon links.

 


VENUS KIJKEN MET EEN ZONNEFILTER OF BLANCO VEL PAPIER
UTRECHTS NIEUWSBLAD - 9 JUNI 2004

Geen megatelescoop in een hypermodern observatorium. Wie de Venusovergang gisteren wilde zien, kon ook terecht bij het Milieu Educatief Centrum (MEC) in de Maarssense wijk Reigerskamp. Belangrijkste instrumenten: een eenvoudige telescoop en een blanco vel papier.


Leerlingen van de Maarssense Fransiscusschool luisteren naar de uitleg over de Venusovergang

Door Frits Stegen
MAARSSEN

Eigenlijk is er weinig te zien van de Venusovergang. De planeet Venus is zó klein ten opzichte van de zon dat het verschijnsel niemand zou opvallen als er in de media geen ruchtbaarheid aan was gegeven. Toch legt amateurmeteoroloog Ton Lindemann tegen half tien 's ochtends enthousiast uit wat er gaande is. Zijn toehoorders zijn scholieren van de Maarssense Franciscusschool. In de loop van de ochtend zullen ook andere scholen een kijkje komen nemen. Lindemann's enthousiasme werkt aanstekelijk. De kinderen van de Franciscusschool kijken en luisteren aandachtig. In de tuin van het Milieu Educatief Centrum in Maarssen heeft Lindemann een telescoop geïnstalleerd. Het apparaat is gericht op de zon. De onderkant is gericht op een wit vel papier waarop een projectie van de zon verschijnt, in de vorm van een heldere, witte schijf. Je hoeft niet eens erg goed te kijken om in één oogopslag Venus op het papier te zien. De planeet verschijnt als een gitzwart puntje ter grootte van een speldenknop. Wie wil zien wat er op grotere schaal gebeurt, kan dat bekijken via een animatie op een laptop. Die staat in de kofferbak van Lindemann's auto. De kinderen zijn onder de indruk. „Dit is maar één keer in de 125 jaar, geloof ik," zegt Sharon. Vriendinnetjes Marleen en Melanie knikken instemmend. „En anders hadden we nu rekenen gehad," melden ze bijna in koor. Voor Michael en Timo is de keuze niet zo moeilijk: „Dit is veel gaver." In eenvoudige, maar duidelijke woorden legt Lindemann uit wat de Venusovergang nu precies is. Samengevat komt het er op neer dat de planeet Venus voor de zon langsdraait. Van links naar rechts. Dit gebeurde voor het laatst in december 1882 en de eerstvolgende keer is december 2012. Omdat het dan winter is, is de kans groot dat er dan weinig is te zien. De eerstvolgende keer dat er vervolgens weer een Venusovergang is te zien, is het jaar 2124. Met het blote oog is het fenomeen niet waarneembaar. Maar met een brilletje met zonnefilter, of op het witte vel papier is Venus niet te missen. Lindemann noemt het een unieke gelegenheid om kinderen in de tuin van het MEC naar de zon en Venus te laten kijken. Hij is geregeld actief als vrijwilliger bij het Maarssense Milieu Educatief Centrum. Behalve over sterrenkundige zaken vertelt hij ook over natuur. Caroline Hakkert is coördinator van het MEC. In de praktijk betekent dit dat ze verschillende taken heeft. „Ik ben eigenlijk alles," legt ze uit. „Van toiletjuffrouw tot directeur." Ze nodigde de Maarssense basisscholen uit om bij het MEC naar Venus te komen kijken. Terwijl de nadruk van het MEC ligt op natuur, milieu en biologie. Zoals de tentoonstelling over bijen die er momenteel loopt. Klapstuk van de bijententoonstelling is een observatiekist, een dwarsdoorsnede van een bijenkast met glas ervoor waardoor je kunt zien wat er binnen allemaal gebeurt. „Die kast is onze trots," vindt Hakkert. „We bereiken daarmee precies wat we willen. Dat kinderen zich verwonderen. Iedereen vindt die kast te gek." Door het jaar heen verzorgt Hakkert tal van activiteiten voor kinderen tot en met twaalf jaar, samen met 'haar zeven vrijwilligers'. Amateurmeteoroloog Lindemann is een van hen. „Het zichtbaar maken van de Venusovergang is eigenlijk helemaal zijn idee en de uitvoering is ook in zijn handen," stelt Hakkert. „Het MEC biedt als het ware de faciliteiten. Ton doet de rest." Op de vraag waaróm hij dat doet, zegt hij zelf: „Zonder zon, maan en planeten zouden wij er ook niet zijn. Wat mij betreft hoort het laten zien van dit fenomeen er dus gewoon bij. En de kinderen van de kinderen die hier nu staan, krijgen dit nooit te zien. Dus moeten hun ouders er over vertellen."

VENUS KIJKEN BIJ MEC
VAR NIEUWSBLAD - 10 JUNI 2004

Maarssen - Enkele tientallen schoolkinderen uit Maarssenbroek hebben de Venusovergang gezien bij het Milieu Educatief Centrum in Reigerskamp. Op het veldje voor het MEC stond een telescoop opgesteld, die de schuivende blauwe planeet op een scherm projec-teerde. Het zwarte stipje schoof langzaam langs voor de zon. Ook konden de kinderen via een veilige eclipsbril kijken naar het zeldzame natuurfenomeen (voor het eerst sinds 1882) en pas in 2012 komt een nieuwe kans en dan duurt het weer ruim honderd jaar. Weeramateur Ton Lindemann gaf op een heldere manier tekst en uitleg over de Venusovergang aan de kinderen van de Franciscusschool, Ten Boomschool en de Witte Roos.

VENUS OVERGANG 'ONCE IN A LIFTETIME': 'HET IS WEL EEN IENIMINI STIPJE'
VECHTSTROOM - 16 JUNI 2004
Het ienimini stipje geprojecteerd.
De mini-eclips trok veel belangstellenden naar het MEC.

Door Brigit Ensing
MAARSSEN

De minizonsverduistering trok heel wat belangstellenden. Ruim 150 mensen namen een kijkje bij het Milieu Educatief Centrum (MEC) waar weeramateur Ton Lindemann een telescoop had klaarstaan die de zon en Venus weerspiegelde op een vel papier. Met behulp van een filter zagen de belangstellenden Venus voor de zon langs gaan als een zwart stipje dat langzaam beweegt.
Tevens was een aantal leerlingen van basisscholen naar dit unieke fenomeen gaan kijken, immers het komt maar eens in de 120 jaar voor dat Venus en de aarde op een lijn met de zon staan. Belangstellend kijken zij naar het stipje en zijn verbaasd dat het maar zo klein is. Ton legt de leerlingen uit dat de weerspiegeling de juiste verhouding heeft en dat Venus, hoewel groot in het niet valt bij de zon. "Kijk", legt hij uit met een voorbeeld, "hierop zie je waarom je deze eclips maar eens in de 120 jaar ziet. Venus heeft een kortere bocht dan de aarde, en daardoor staan ze maar zelden in dezelfde lijn als nu. Jullie kinderen gaan dit niet mee maken, waarschijnlijk jullie kleinkinderen wel. Want pas in 2117 staat is er weer een minizonsverduistering te zien" Verbaasd zijn ze wel, maar ook willen ze weten waarom je alleen in de zon mag kijken met een eclipsbrilletje of een lasglas 13. Ton laat zien wat er gebeurt als je niet beschermd de zon in kijkt, een wit papiertje laat hij voor de telescoop, deze begint te branden, "Dat gebeurt er ook met je ogen, deze bestaan uit vocht en wat gaat koken en dat is niet meer te herstellen" legt hij de aanwezigen uit." Onderwijl maakt Lindemann om het kwartier foto's om er vervolgens een filmpje van te maken voor zijn website. Eveneens laat hij op de computer via een simulatie zien hoe de vorige minizonsverduistering van 1882 ging en heeft hij een fotocollage meegenomen met tekst en uitleg die de belangstellenden kunnen lezen. "Ik had het ook rustig in mijn achtertuin kunnen gaan bekijken", vertelt Ton Lindemann. "Maar het leuke is toch wel om dit aan meer mensen te laten zien. Het is once in a lifetime, dit krijgt je nooit meer te zien. Daarbij hebben we ook veel geluk met het weer, het is zo prima te volgen".
"Het is welienimini", laten een aantal leerlingen weten, ze verdringen bij elkaar om dit unieke moment mee te maken en willen allen graag met het eclipsbrilletje kijken om het fenomeen te zien. Ondertussen komen steeds meer belangstellenden kijken naar de minizonsverduistering die na rond half twee afgelopen is.

WITTE ROOS ZIET VENUS
VAR NIEUWSBLAD - 17 JUNI 2004

Op dinsdagochtend 8 juni was er voor de leerlingen van groep 7 van basisschool De Witte Roos een zeldzaam hemelverschijnsel waarneembaar. De planeet Venus stond die dag enkele uren voor de zon. Deze eclips was veilig te volgen via de telescoop op een projectiescherm. Ton Lindemann was aanwezig om informatie te geven over hetgeen te zien was. Ook konden de leerlingen van groep 7 door een lasvenster naar het hemelverschijnsel kijken.

EXTREME DROOGTE VAN VORIG JAAR MERKBAAR IN PARK:
"LANG DROOG MET HOGE TEMPERATUUR IS FUNEST VOOR AANTAL BOMEN"
VECHTSTROOM - 14 JULI 2004

Door Birgit Ensing
MAARSSEN

Wie door het park van Maarssenbroek wandelt valt het misschien in eerste instantie niet op. Maar wanneer je beter oplet zie je toch opvallend veel kale takken en dunne twijgjes, de eerste uitlopers zijn dood. Lianen zijn zichtbaar en je kunt bijna dwars door het bos kijken.


Ton Lindemann: "Deze boom had ik al opgegeven"

Met de vele regenbuien in deze periode kunnen wandelaars zich misschien meer niet voorstellen hoe het vorig jaar was. Grote periodes van droogte met weinig buien en tropische temperaturen. "Juist die combinatie is funest voor een groot aantal bomen", legt IVN'er en weeramateur Ton Lindemann uit. "Maar het is ook weer plaatsafhankelijk en hoe diep de boom geworteld is en of er voldoende grondwater aanwezig is. Het is de lijn Montfoort, Vechtstreek tot Hilversum die vorig jaar extreme droogte heeft gekend." Een wandeling door het park met deze sympathieke gids van het IVN laat zien dat toch een groot aantal bomen duidelijk heeft geleden onder de lange, droge periode vorig jaar. "Je ziet veel kale takken aan de onderkant van de boom met daar boven wel weer groen. Een boom richt zich naar het licht, dus de kruin van de boom heeft veelal nog wel genoeg bladeren." Ondertussen laat Lindemann zien dat het inderdaad droge takken zijn, die je zo kan afbreken. "Kijk," legt hij uit, "hier zie je dat knoppen zich nauwelijks hebben kunnen ontwikkelen. Grote bomen als oude eiken hebben zo'n 300 liter water per dag nodig om te overleven. Een beetje droogte is niet erg, maar wanneer er meer water verdampt via de bladeren dan aangevoerd kan worden via de wortels ontstaat waterstress. De bladeren verdrogen, knoppen krijgen geen water meer en kunnen zich daardoor niet ontwikkelen. Ondanks dat het water zich op een relatief kleine afstand bevindt is het grondwaterpeil te laag om nog voor voldoende wateraanvoer te zorgen." Lindemann legt de overlevingstrategie van de bomen uit, ze redden het wel maar het model van de boom is eraan, volgens hem. "Kijk je ziet heel veel droge plekken, terwijl vorig jaar hier nog allemaal groen was. En je ziet lianen, terwijl je die onder normale omstandigheden niet veel ziet, erg florissant zien ze er dan ook niet uit." Ondertussen laat hij twee bladeren van eikenbomen zien. Een die het wel goed heeft gedaan en waarvan de bladeren een volwassen grootte hebben, terwijl de boom die er tegenover staat veel kleinere bladeren heeft. "Als IVN'er bemerk je toch bepaalde ontwikkelingen. De grond droogt uit door de hoge temperaturen. Normaal zijn de maanden juni, juli en augustus de natste maanden van het jaar en valt er gemiddeld zo'n 200 millimeter. Maar vorig jaar is maar 62,4 millimeter water gevallen in deze drie maanden. Waarbij augustus er uitspringt met maar 13,8 millimeter water terwijl dat normaliter zo'n 58 millimeter is. Dan snap je wel dat het echt extreem droog geweest is vorig jaar, met hoge temperaturen. Een van de oorzaken kan ook zijn dat de bovenlaag weggemaaid is, maar maaien is nu eenmaal noodzakelijk. Door de brandende zon op het relatief kale aardoppervlak kan de ondergrond te snel uitgedroogd zijn geraakt." Eveneens zien de beuken van het beukenlaantje er weinig florissant uit, het zijn bijna treurbeuken geworden. "Het aparte aan beukenbomen is dat ze niet graag met hun voeten in het water staan, maar extreme droogte zoals vorig jaar kunnen ze ook niet verdragen, vandaar dat ze er weinig florissant bijstaan."

[correctie: De verslaggeefster maakt hier een vergissing; Er staan langs het pad eiken en bedoeld wordt het eikenlaantje. Verder is een vergelijking gemaakt met bomen die letterlijk kunnen verzuipen en daardoor ook afsterven. Berken kunnen er niet tegen om met hun voeten in het water staan].

Een eind verder wijst Ton Lindemann op een boom die apart staat. "Kijk, die had ik eigenlijk al opgegeven, maar gelukkig is hij wel teruggekomen en heeft de kruin nog bladeren. Je ziet wel dat de verwering verder gaat, de bast is er op sommige plaatsen vanaf. Maar als het weer gewoon blijft zoals nu met af en toe een bui dan gaat het wel goed. Het gros van de bomen overleeft het wel hoor en komend najaar met een flinke storm breken de dode takken vanzelf wel weer af."

MORGEN MOOI WEER?
ALGEMEEN DAGBLAD - WEEKEND - 31 JULI 2010

Door Jeroen van der Horst. Foto's Karel Zwaneveld, Marco Hofsté.

DE WEERHUISJES MOGEN NAAR DE ZOLDER, DEZE ZOMER KIJKEN WE ZELF WANNEER EN HOE HEVIG DE BUI LOSBARST.

DE NATUUR IS DE BESTE WEERVOORSPELLER

Cumulus met kantelen, agressieve steekvliegen en bijen die de korf opzoeken. Wolken en dieren zeggen meer over het weer dan Buienradar.nl.

  

Er zijn mensen die menen dat veel eikeltjes aan de bomen duiden op een strenge winter. Dat vind ik flauwekul.

-Dirk van de Meer

  

Als het warm moet zijn, dan graag met donder en bliksem. Het kan mij niet spectaculair genoeg zijn.

-Ton Lindemann

Weeramateurs als Dirk van der Meer en Ton Lindemann hebben geen buienradar.nl nodig om te weten wat voor weer het wordt. Ze kijken gewoon naar boven.

Au!" Op een bankje bij het Sneekermeer wordt weeramateur Dirk van der Meer (53) plots hard gebeten. Door een steekvlieg op de ontblootte rechterkant van zijn scheenbeen. Er ontstaat direct een rode bult. Menigeen zal het drommelse insect vervolgens vervloeken. Van der Meer niet. "Als zo'n vlieg bijt, is dat een teken van onstabiel weer. Er kan straks best een buitje vallen," reageert hij koeltjes.
Hij wil maar zeggen: je kunt uit veel in de natuur opmaken wat het weer gaat doen. Dus ook uit pijnlijke insectenbeten. Van der Meer heeft een weerstation in zijn tuin, maar hij is ook het type dat het weer voorspelt op basis van zijn zintuigen en een flinke dosis boerenverstand. Als er onweer op komst is, krijgt hij steevast hoofdpijn. En wanneer er een weeromslag is, heeft hij last van zijn botten. Bovenal is de natuur zijn raadgever.
Daarom struint hij graag rond in het groen rond Sneek en observeert hij geduldig het gedrag van de dieren die er zich ophouden. Zoals de eenden die op het water drijven. Of de boerenzwaluwen die over de aangrenzende weilanden scheren. Ja, hoe zat het ook alweer met die vogels? "Als de zwaluwen laag vliegen zoals nu het geval is, dan is er kans op regen," legt hij uit. "Vliegen ze hoog, dan kun je ervan uitgaan dat het mooi weer blijft." Terwijl we kijken hoe de vogels jacht maken op insecten, neemt de bewolking boven het meer toe.
Het weer is ons meest gebezigde gespreksonderwerp. Geen mens laat het onverlet. Bij een hittegolf puffen we met zijn allen dat het zo vreselijk warm is. En op een druilerige dag vragen we ons af wanneer de regen in hemelsnaam eens stopt. Dat was in, pak-'m-beet, de Middeleeuwen al zo en het is nu niet anders.
Wat wél veranderd is, is de manier waarop we de weersverwachting tot ons nemen. Eén klik op de muisknop en we lezen van het computerscherm af of er bij ons een bui zal vallen. Buienradar.nl was vorig jaar wederom de meest geraadpleegde website wat het weer betreft. De term is inmiddels zo ingeburgerd, dat wie de Van Dale er op naslaat, het volgende hierover vindt: bui*en*ra*dar 'radarscherm waarop valt te zien waar actieve neerslaggebieden zich bevinden en hoe die zich verplaatsen'.

Dat mensen klakkeloos de verwachtingen van Buienradar.nl en andere weersites overnemen, steekt Dirk. Die weerberichten en neerslaggebieden willen volgens hem nogal eens een vertekend beeld geven. Door de veranderlijke luchtstromingen kan de bui best vijf kilometer verderop vallen. Of andersom. Dirk: "Mensen gaan bij een loodgrijze hemel zonder paraplu naar buiten, omdat volgens hen zo'n weersite laat zien dat het droog blijft. Dan denk ik: kijk even naar boven en je weet wat je kan verwachten."
Maar goed, enige kennis van zaken is een must. Want hoe interpreteren we de signalen die het weer afgeeft? Zonnig, stabiel weer laat zich makkelijk raden. De lucht boven de tuin van Ton Lindemann (52) in Maarssen, nabij Utrecht, is strakblauw. Er is nauwelijks wind en het is een graadje of 25. Prima omstandigheden voor een koud glas bier onder de luifel en het ontsteken van de barbecue later in de middag. Maar als weerman pur sang vindt Lindemann warme zomerdagen 'saai'. "Ik heb liever 13 graden op dit moment. Dan gebeurt er veel meer in de lucht. Ik houd van onstuimig weer. En als het dan toch warm moet zijn, dan graag met donder en bliksem, hagel en vooral veel neerslag. Het kan me niet spectaculair genoeg zijn."
Net als Van der Meer heeft Lindemann een modern weerstation in zijn tuin en worden van daaruit klimatologische ge¬gevens direct naar zijn computer overgeheveld. Zo weet hij op elk moment wat de temperatuur, de luchtvochtig¬heid en windsnelheid zijn. Maar bovenal 'leest' Lindeman graag de wolken. "Weerkaarten geven aan wat het weer nu en op de langere termijn doet. .Met het observeren van de wolken waag je je aan nowcasting: je maakt een verwachting voor de komende uren." Ook als Buienradar.nl neerslag laat zien, hoeft dat volgens hem niet te betekenen dat de druppels werkelijk op ons hoofd kletteren. "Soms is de lucht onder de wolken zo droog dat er régen valt, maar deze al is verdampt voordat het aardoppervlak wordt bereikt."
Hij heeft inmiddels jaren ervaring met het interpreteren van wolken en kan daaraan conclusies verbinden. Zo zijn stapelwolken met kantelen vaak indicaties voor de komst van fikse buien 'mogelijk gepaard met onweer'. Sluierbewolking die hoog in de hemel uit elkaar waait, is weer een signaal voor stabiel weer.
Zijn er nog verschijnselen waar we als zonaanbidders voor moeten waken? "Nou, als je op een stralende dag met de picknickmand naar het strand gaat en het wordt boven de laatste duinrij mistig, kun je beter omdraaien. Dan wordt het niks meer." Dat is niet koffiedik kijken: er zit een logische, wetenschappelijke verklaring achter. "Het zeewater is op dat moment aanmerkelijk kouder dan de luchttemperatuur boven land. Warme lucht wordt met oostenwind de koude zee opgeblazen, koelt af en de waterdamp in deze lucht condenseert. Vergelijk dat met het beslaan van koude spiegels in warme, vochtige dduchecabines. Er ontstaat mist. Het is deze kille mist die dé dag van de badgast kan verpesten."
Voor leken is het niet altijd even makkelijk om de wolken te lezen. Soms staat het gezonde verstand daarvoor zelfs in de weg. Lindemann neemt in de huiskamer plaats achter de computer en toont een foto van regenbuien boven de woonwijk. Een donkergrijs deel op de voorgrond en lichtgrijs erachter.
"Waar regent het nu?" vraagt hij. Het gevoel zegt uit de donkerste wolken. "Mis! Neerslag heeft een lichtere kleur. Dus uit het achterste gedeelte regent het." Met zulke kennis hoef je je voortaan niet meer te laten verrassen als je de hond wilt uitlaten. "Het is gewoon een kwestie van even inschatten hoe snel de neerslag op je afkomt."

Boven het Sneekermeer is de bewolking verder toegenomen. Een plensbui zit er volgens Dirk van der Meer echter vooralsnog niet in. "Dat zie je aan de vogels," merkt hij op. "Vijf tot tien minuten voor het begint te hozen, zoeken ze al beschutting. Bij een licht buitje vliegen ze gewoon door." Bijen schijnen ook met z'n allen in de korf te kruipen, als ér slecht weer op komst is.
Aan de hand van zulk diergedrag is het weer op de korte termijn te voorspellen. De dieren voelen de verande¬ringen sneller aan dan wij, meent hij. De dagelijkse observaties in de natuur worden tezamen met meetresultaten van zijn weerstation verwerkt tot een weerbericht voor Sneek en omstreken. Dat doet hij nu zo'n zeven jaar en zeker met de Sneekweek stemmen veel mensen op hem af.
Met verwachtingen op de lange termijn heeft Van der Meer weinig op. Hij wijst naar de vegetatie aan de oever. "Kijk, er zijn mensen die menen dat veel eikeltjes aan de bomen duiden op een strenge winter. Dat vind ik flauwekul." Het weer op de lange termijn blijft onberekenbaar. Zoals hij ook de weermodellen op de computer 'met een knipoog' bekijkt. "Godzijdank klopt het niet altijd. En dat is maar goed ook. Als we alles van tevoren zouden weten, was er weinig aan."

ONWEER OP DE ZOMERAVOND?
Meteo Maarssen

In het bijzonder na een warme, zomerse periode waarbij koelere oceaaniucht zich aan West-Europa opdringt, kan er gevaarlijk weer optreden met onweersbuien, zware windstoten, regenoverlast en hagel. De volgende beelden en richtlijnen geven aan waar je op moet letten:

1

2

3

4

5

Klik op de afbeelding voor een groter formaat
  • Fijne schaapjeswolken op grote hoogte (foto 1), kanteelwolken (foto 2) en kleine, vlekkerige wolken (foto 3) zijn de voornaamste wolkentypen die onweer aankondigen. Ze duiden op onstabiele luehtmassa's in de hogere atmosfeer. Zijn deze wolken's morgens rond koffietijd al te zien en is het daarbij benauwend warm met temperaturen richting de 30°C, dan is de kans groot dat later op de dag(zwaar) onweer volgt.
  • Soms ook zijn deze wolken aanvankelijk niet te zien, maar betrekt de hemel naar goudgeel in de loop van de dag. Zodra zich donkere structuren aftekenen aan de horizon, wordt het tijd om de picknick te beëindigen. De buien hebben een snelheid van 40-60 km per uur en zullen je binnen een half uur tot een uur bereiken. Daarbij geldt de regel: hoe geler de lucht, hoe groter de kans op hagel.
  • Een bui kan zich dok 'gewoon' aankondigen (foto 4). Een uit de kluiten gewassen stapelwolk met een kap met een dradig uiterlijk of getooid met een aambeeld, staat garant voor de komst van pittige regenbuien.
  • Op foto 5 is het onweer al vlakbij. Let vooral op de dradige band van de buienkraag die net boven de daken uitkomt. Dat is de voorste begrenzing van de bui. Passeert deze, dan breekt de hel los.
HET WEER ZIEN HOREN EN RUIKEN
(volgens Dirk)
  • Een kring rond de zon of de maan is een voorbode van een weersomslag
  • Avondrood geeft een mooie dag; morgenrood brengt regen
  • Trekken de zeemeeuwen massal het land in, dan is er storm op komst
  • Oostenwind (aflandige wind) betekend kwallen aan de kust
  • Zijn de bijen niet meer in de lucht, dan wordt het snel slecht weer
  • Mieren vliegen vaak uit vlak voordat er een weersomslag komt
  • Zitten er drie tellen tussen bliksme en donder, dan is het onweer op 1 km afstand
  • Hoor je bij zuidenwind de kerkklokken uit het noorden, dan gaat de wind snel draaien
VOLKSWIJSHEID
Hele en halve waarheden over het weer
(volgens Dirk)
  • Is juli heet en droog, dan houdt de winter een kwaad betoog
  • Mistsluiers in de vroege nacht, geven zomerdagen in volle pracht
  • Komen de vissen naar boven, dan is er mooi weer te beloven
  • Kwaken de kikkers eensgezind, komt er vast weer hoge wind
  • Bij klagende roep van de wulp over het land, houdt het mooie weer geen stand
  • Als de muggen dansen gaan, is het met de regen zeker gedaan
  • Zingt de vink iun de morgenstond, zo hij zeker regen verkondt
  • Is het weer op Sint Bartel (24 augustus) warm en schoon, dan draagt de herfst een gouden kroon

EVEN VRAGEN AAN TON LINDEMANN: WEERHOBBYIST
BIJ SNEEUW STAAR IK UREN UIT HET RAAM
ALGEMEEN DAGBLAD - EDITIE UTRECHT - 2 DECEMBER 2010

Door Tony Jacobs

Weinig kan weerhobbyist Ton Lindemann uit Maarssen gelukkiger maken dan sneeuw. Met een strenge winter in het vooruitzicht breken er spannende, maar vooral ieuke tijden aan voor de sneeuwliefhebbers in Midden-Nederland.

Had u deze sneeuwval nu al verwacht?
"Ik voorspelde vorige week woensdag dat er deze week sneeuw zou vallen. Als weeramateur kan je verschillende gegevens inzien. Daarbij heb ik een 'weerhut' in mijn tuin, waar een thermometer en andere meetinstrumenten staan. Deze zijn verbonden met een zender, op zonne-energie, die de informatie naar mijn computer stuurt."

Hoe leuk is dit weer voor u?
"Hartstikke leuk. Vooral nu de sneeuw zo vroeg, nog voor Sinterklaas, is gevallen. Dit is in geen tien jaar meer gebeurd, dus ik ben best onder de indruk. Als je kijkt naar de afgelopen tien, vijftien jaar is dit natuurlijk wel verrassend. Maar echt uitzonderlijk is het niet, als je het patroon van de afgelopen honderd jaar bekijkt."

[correctie: Er had moeten staan dat de vroege sneeuw met de langdurige koude inval begin december de afgelopen tien-, vijftien jaar in Utrecht niet is voorgekomen, Tony Jacobs heeft dit niet veranderd op mijn advies]

Sommige mensen zitten helemaal niet te wachten op de sneeuw...
"Ken je die oude weerspreuk? Van sneeuw heb je drie keer last: wanneer het valt, wanneer het ligt en als het verdwijnt."

U bent waarschijnlijk één van de weinigen die een warm gevoel krijgt van de winter...
"Met sneeuwval zit ik de hele tijd voor het raam. Van de zomer moet ik niets hebben, dan loop ik echt met mijn ziel onder mijn arm. Als ik het alleen voor het zeggen had ging ik liever op vakantie naar IJsland dan naar bijvoorbeeld Ibiza. Alleen al het witte landschap! Wanneer het avond is blijft het landschap door de sneeuw licht. Daar komt bij dat, als het goed vriest, de geluiden in het bos veel duidelijker te horen zijn. Dat komt, doordat een harde kale bevroren grond het geluid beter terugkaatst. Als er een mooie sneeuwdeken overheen gevallen is, worden de tonen juist zachter. Daar moetje eens op letten."

WESTBROEK!
RTV UTRECHT: 11 JANUARI 2011

 
copyright RTV Utrecht, geplaatst met toestemming.

Trailer
Valkenkamp, Reigerskamp, Zwanenkamp…Henk snapt het allemaal niet meer en is het Bison? Eh.. Zebra? – spoor bijster. Alles in Maarssenbroek lijkt wel een dierennaam te hebben. In de tweede aflevering van het nieuwe Westbroek! doet Henk zijn best om niet te verdwalen en gaat hij aan de hand van jullie tips op onderzoek uit in de verschillende 'kampen'.

In Reigerskamp gaat Henk langs bij een dierenhotel en in Valkenkamp bezoekt hij amateurweerman Ton Lindemann. Ton heeft een eigen weerstation in zijn tuin nagemaakt en zijn waarnemingen zijn haast net zo nauwkeurig als die van het KNMI. Henk dwaalt af naar kinderboerderij Otterspoor en sluit vriendschap met de dieren in Maarssenbroek. Ook ontdekt hij dat in de gewone wijk Zwanenkamp, hele ongewone diertjes zitten.

Wilt u Henk eens uitnodigen om met uw bijzondere project of hobby te laten kennismaken? Of kent u iemand waar hij echt een keer langs moet? Stuur dan een mail naar Westbroek@rtvutrecht.nl: het kan dan zomaar gebeuren dat Henk bij u over de vloer komt. Volgende week is hij in Veenendaal.

Ook een eigen weerstation maken? Kik <hier>

KORT INTERVIEW OVER DROOGTE EN HET PAASWEER
ROULETTE-FM: 21 APRIL 2011

Interview over de droogte in het voorjaar van 2011 en het Paasweer. Klik voor het fragment op de grammofoon links.

 

 

TOT 15 GRADEN ONDER NUL VANNACHT: SPECULEREN OVER ELFSTEDENTOCHT BEGINT
NRC.NL: 7 DECEMBER 2012

Website publicatie op www.nrc.nl; Indien de link niet meer werkt is hier een download beschikbaar.

HET WEER VOORSPELLEN ZONDER BUIENRADAR
MELK EN HONING - EO: 16 SEPTEMBER 2013

 
Copyright EO

Trailer
Hoe voorspelden boeren vroeger, zonder tv en internet, het weer eigenlijk? Precies zoals natuurweerman Ton Lindeman het nu nog steeds doet, door observatie van de natuur. Herman snuffelt wat aan een schaap, maakt kennis met de Tjif Tjaf, legt zijn oor op het gras en ondervindt aan den lijve welke verrassende informatie de natuur voor ons heeft als het gaat om de weersvoorspelling.

TON LINDEMANN RUIKT AAN EEN SCHAAP EN VOORSPELT HET WEER
DE VOLKSKRANT - COLUMN MATRIJN SIMONS: 20 SEPTEMBER 2013 (WEBVERSIE)

Column geschreven naar aanleiding van de bovenstaande EO-uitzending.

Website publicatie op www.volkskrant.nl; Indien de link niet meer werkt is hier een download beschikbaar.

WEIHNACHTSFLUT TAGUNG EMDEN (D): KATASTROPHE UND EPOCHENWENDE
NDR: 12. DEZEMBER 2017; EMDER ZEITUNG: 13. DEZEMBER 2017; OST-FRIESEN ZEITUNG

In navolging van een door mij gehouden voordracht gehouden op een symposium te Warffum (Gr) op 10 december 2016 over de Kerstvloed van 1717 werd een voor Oost-Friesland bijgewerkte versie gegeven in de Johannes a Lasco Bibliothek te Emden op 12 december 2017.
De presentatie van 2016 kan hier ingezien worden en de Duitse versie hier.

 
Copyright NDR

 

OVER IJSHEILIGEN
NPO 1 - 12 MEI 2019

Kort interview over IJsheiligen in het zondagochtend programma "Fris".